Niewątpliwie jeden z najciekawszych kościołów w Polsce nie znajdziemy w znanych miastach słynących z zabytków, lecz w niewielkiej wsi Tum, w województwie łódzkim. Archikolegiata łęczycka to jeden z najpiękniejszych zabytków architektury romańskiej położony praktycznie wśród łąk i pól. Tumska kolegiata NMP i św. Aleksego została wzniesiona w XII wieku, w miejscu dawnego wczesnośredniowiecznego grodu, ponoć wcześniej było tu opactwo benedyktynów.
Świątynia wielokrotnie była niszczona, odbudowywana i przebudowywana, nie inaczej było w czasie ostatniej wojny światowej, kiedy to stała się celem bombardowań. Potem zniszczona świątynia została splądrowana. Kiedy w 1947 roku przystąpiono do jej odbudowy z kościoła pozostały jedynie mury. To właśnie podczas odbudowy odkryto fundamenty wcześniejszego opactwa. Prace przy rekonstrukcji trwały 14 lat, wiernym została oddana 1961 roku.
Wewnątrz dominuje surowy styl romański, ale już nawy boczne reprezentują gotyk. Niestety w czasie odbudowy nie przywrócono oryginalnego stropu, tylko zastąpiono go wylewką z betonu, co trochę psuje wygląd wnętrza. Kościół nie zawsze jest otwarty, więc trzeba mieć troszkę szczęścia by zobaczyć wnętrze. Na koniec warto dodać, że właśnie tu Zbigniew Nienacki osadził akcję jednego z tomów przygód Pana Samochodzika, pod tytułem Pan Samochodzik i Święty Relikwiarz. Zmienił jedynie jak to miał w zwyczaju nazwę miejscowości i Tum stał się Oporną.
GPS: 52.05606, 19.23244
Kolegiata w Tumie 
Kolegiata w Tumie 
Kolegiata w Tumie 
Kolegiata w Tumie 
Kolegiata w Tumie